4 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği (Transit Rejimi) 18.06.2020 Tarihli ve 31159 sayılı Resmi Gazete ile değiştirilmiştir. Değişiklik yapılan hükümlere göz atıldığında özellikle izinli gönderici statüsüne sahip firmalara kapsamlı teminat indirim koşullarında önemli kolaylıklar sağlandığı ve izinli gönderici firmaların teminat yetersizliği sorunlarına bir nebze çözüm bulunduğu görülmektedir. Daha detaylı inceleyecek olursak;
Değişiklikte önce, Bakanlığa sunulan 2 milyon tutarının üzerinde kalan kapsamlı teminat mektuplarında açık beyanname sayısı toplam beyanname sayısının %1 ini ve her durumda 200 adedi aşmıyor ise ve mali yapısı sağlam referans tutar ile teminat mektubu arasındaki farkı karşılayacak kadar özkaynağı bulunan kapsamlı teminat kullanıcılarına;
-1 yıl boyunca 1. düzey kapsamlı teminatı kullanan, son 1 yılda 1000 beyanname kapsamı işlem yapan, toplam beyanname sayısının %1 ini aşan sayıda Gümrük Kanununun 235/5 kapsamı ceza veya toplam beyanname sayısının %4 ünü aşan sayıda Gümrük Yönetmeliğinin 241 inci maddesinde belirtilen cezayı aşan usulsüzlük cezası olmayan firmalara başvuru üzerine 2. Düzey kapsamlı teminat kullanıcısı yani teminat mektubunun 2 katı tutarında işlem yapabilme hakkı verilmekte,
-2 yıl boyunca 2. düzey kapsamlı teminatı kullanan, son 1 yılda 2000 beyanname kapsamı işlem yapan, toplam beyanname sayısının %0,75 ini aşan sayıda Gümrük Kanununun 235/5 kapsamı ceza veya toplam beyanname sayısının %3 ünü aşan sayıda Gümrük Yönetmeliğinin 241 inci maddesinde belirtilen cezayı aşan usulsüzlük cezası olmayan firmalara başvuru üzerine 3. Düzey kapsamlı teminat kullanıcısı yani teminat mektubunun 3,33 katı tutarında işlem yapabilme hakkı verilmekteydi.
Yapılan değişiklik ile sadece izinli gönderici yetkisine sahip firmalardan sadece açık beyanname sayısı toplam beyanname sayısının %1 ini ve her durumda 200 adedi aşmıyan ve mali yapısı sağlam referans tutar ile teminat mektubu arasındaki farkı karşılayacak kadar özkaynağı bulunanlara diğer koşullar aranmaksızın doğrudan 3. Düzey kapsamlı teminat kullanıcısı izni verilmekte, yani teminat mektup tutarlarının 3,33 katı işlem yapabilme hakkı tanınmaktadır.
Özellikle teminat yetersizliği yaşayan firmalar mevcut teminatlarını bu şekilde arttırabilecek hatta yeni teminat mektuplarını Bakanlığa sunarak mektubun kabulü ile birlikte bu kolaylıktan yararlanabilecektir.
Ancak yapılan değişiklikte yer önemli bir maddeyi de göz ardı etmemek gerekmektedir. Bakanlık yaptığı düzenleme ile sadece izinli göndericilere bir kolaylık sağlamamakta aynı zamanda izinli gönderici yetkisinin kullanımını da teşvik etmektedir. Nitekim değişiklikte yukarıda bahsedilen kolaylıklardan yararlanan firmalara ihracat taşımalarının %20 lik kısmının izinli gönderici yetkisi kapsamında yapılması yapılmadığı takdirde bir önceki düzeye düşürülerek 2 yıl boyunca yeniden başvuruda bulunulmayacağı hükmü yer almaktadır.
Yayımlanan değişiklikteki diğer hususlar;
-Çok modlu taşımacılıkta transit süreleri verilirken, taşıma modları arasındaki geçiş sürelerinin de dikkate alınarak en az 5 gün olarak verilen süre sınırlarının 15 güne kadar tamamlanabileceği,
-Ortak transit rejimi kapsamındaki parsiyel taşımalarda son yüklemenin yapıldığı yer gümrük idaresinde takılan mühür bilgilerinin tüm transit beyannamelerine eklenerek beyanların kaşelenmesi,
-NCTS sistemi üzerinden beyanda bulunulan LRN numaralı beyanların 20 gün içerisinde kabul için ilgili gümrük müdürlüğüne sunulması hususunun Yönetmeliğe uygun olarak 30 güne çıkarılması
-Antrepolarda sonlanacak transit beyannamelerine ilişkin boşaltma sonuçlarının 7 değil 3 iş günü içerisinde varış gümrüğüne antrepolardaki YGM’ler tarafından iletilmesi
-Bireysel ve kapsamlı teminat mektuplarında yer alan ödeme taleplerinin 7 gün içerisinde karşılanması ifadesindeki sürenin 15 güne çıkarılması
Olarak karşımıza çıkmaktadır.
